De kleine beleggerIk ben mijn aandelenportefeuille begonnen om extra inkomen te genereren. Gemiddeld genomen stijgt het dividend van alle bedrijven bij elkaar bijna elk jaar. Het is ook zo dat de winst van de bedrijven harder groeit dan de inflatie en de loonontwikkeling. En dat is interessant. Want zo wordt de winstuitkering van bedrijven een toekomstbestendige inkomstenbron. De koopkracht blijft op deze manier op peil.
Zelf wil ik nog een stapje verder gaan. Ik selecteer alleen aandelen met een een sterke dividendhistorie. De bedrijven moeten minimaal 10 jaar een stijgend dividend betaald hebben. Dit moet ondersteund worden door winst- en omzetgroei. Op deze manier wil ik extra inkomsten genereren die harder groeien dan de inflatie.
Tot zover de theorie.
Wat is er in 2018 gebeurd?
Deze week heb ik de performance van mijn aandelenportefeuille op een rijtje gezet. Ik heb gekeken naar de dividend verhogingen en verlagingen van aandelen die ik in 2017 en 2018 in bezit had. Om een goede vergelijking te maken heb ik aandelen die halverwege 2017 en 2018 zijn gekocht buiten beschouwing gelaten.
Het resultaat was, laat ik het voorzichtig zeggen… voor verbetering vatbaar.
In 2017 heb ik €714,03 dividend ontvangen. In 2018 was dit gedaald naar €680,05. Een daling van 4,8%.
Waar komt de daling vandaan?
Om er achter te komen waar deze daling vandaan komt duiken we dieper in de cijfers.
Wat mij betreft heeft deze daling heeft twee oorzaken. De eerste is de verandering in dividend. De tweede oorzaak zijn de wisselkoersen. Ze zijn beide verantwoordelijk voor een deel van de daling.
Oorzaak één: dividendverlagingen
Op het gebied van dividend uitbetalen is er veel gebeurd in 2018. Er is bijna geen bedrijf wat elke jaar hetzelfde dividend betaald aan zijn aandeelhouders. De veranderingen lopen uiteen van een dividendverhoging van 44% bij Paccar tot een dividendverlaging van -95% bij Beter Bed.
In de tabel staat een overzicht van alle wijzigingen. Let wel, dit is in lokale valuta. Dus exclusief valuta effecten.
| 2017 | 2018 | Dividend wijziging | |
|---|---|---|---|
| Accell Group | € 41,76 | € 29,00 | -30,6% |
| Acomo | € 51,75 | € 49,50 | -4,3% |
| Beter Bed | € 34,04 | € 1,38 | -95,6% |
| Boskalis | € 32,00 | € 32,00 | +0,0% |
| HAL Trust | € 56,80 | € 49,33 | -13,2% |
| TechnoGym | € 17,36 | € 24,03 | +38,5% |
| Unilever | € 44,80 | € 48,64 | +8,6% |
| Coca-Cola | $ 28,12 | $ 29,64 | +5,4% |
| CVS Health | $ 28,00 | $ 28,00 | +0,0% |
| Emerson Electric | $ 40,53 | $ 40,95 | +1,0% |
| HCP Inc. | $ 42,92 | $ 42,92 | +0,0% |
| IBM | $ 41,30 | $ 43,47 | +5,3% |
| Johnson & Johnson | $ 36,52 | $ 38,94 | +6,6% |
| Paccar Inc. | $ 38,16 | $ 54,96 | +44,0% |
| Procter & Gamble | $ 38,36 | $ 39,76 | +3,6% |
| Realty Income | $ 58,13 | $ 60,49 | +4,1% |
| Shell | $ 69,56 | $ 69,56 | +0,0% |
| Target Corp. | $ 41,48 | $ 42,84 | +3,3% |
| V.F. Corp. | $30,96 | $ 34,02 | +9,9% |
Een paar zaken vallen op.
Eerst de Europese bedrijven. Het was een slecht jaar voor de Nederlandse dividendbetalers in mijn portefeuille. Accell Group, Acomo, Beter Bed en Hall Trust hebben vorig jaar allemaal het dividend verlaagd. Boskalis en Shell hebben het dividend gelijk gehouden. Alleen Unilever kwam met een mooie dividendverhoging.
De Italiaanse fabrikant van fitnessapparatuur Technogym kwam zelfs met een dividendverhoging van ruim 38%. Dit was helaas niet genoeg om de daling van de ander Europese aandelen te compenseren.
De Europese aandelen hebben vorig jaar 16,4% minder dividend uitbetaald dan 2017.
De Amerikaanse bedrijven doen het beter. Er waren geen dividendverlagingen. Maar liefst negen van de elf bedrijven hebben meer dividend uitbetaald. Paccar overtreft alles met een dividendverhoging van 44%. Bij de andere twee bedrijven, CVS Health en HCP inc. is het dividend gelijk gebleven.
Ik heb vorig jaar uit Amerikaanse aandelen 6,4% meer dividend binnen gekregen dan in 2017.
Helaas was het niet voldoende om de daling bij de Europese aandelen te compenseren. Als ik reken met constante wisselkoersen heb ik in 2018 €16,53 (2,3%) minder dividend ontvangen.
Oorzaak twee: wisselkoersen
Ongeveer 50% van mijn portefeuille is belegt in Amerikaanse aandelen. Deze bedrijven betalen dividend uit in dollars. In 2017 was de gemiddelde EUR/USD wisselkoers van mijn dividendbetalingen 1,13. Voor elke dollar ontvangen dividend kreeg ik €0,88. In 2018 was de koers gestegen naar 1,18. Toen kreeg ik nog maar €0,85 voor elke dollar.
Tegenvallende wisselkoersen zorgen voor €17,46(2,4%) minder dividend in euro’s, en verklaart de helft van de daling.
In de tabel staat een overzicht van alle dividendwijzigingen inclusief valuta effecten.
| 2017 | 2018 | Dividend wijziging | |
|---|---|---|---|
| Accell Group | € 41,76 | € 29,00 | -30,6% |
| Acomo | € 51,75 | € 49,50 | -4,3% |
| Beter Bed | € 34,04 | € 1,38 | -95,6% |
| Boskalis | € 32,00 | € 32,00 | +0,0% |
| HAL Trust | € 56,80 | € 49,33 | -13,2% |
| TechnoGym | € 17,36 | € 24,03 | +38,5% |
| Unilever | € 44,80 | € 48,64 | +8,6% |
| Coca-Cola | € 24,68 | € 25,34 | +2,7% |
| CVS Health | € 24,86 | € 23,65 | -4,9% |
| Emerson Electric | € 35,48 | € 34,72 | -2,1% |
| HCP Inc. | € 37,82 | € 36,43 | -3,7% |
| IBM | € 36,18 | € 36,97 | +2,2% |
| Johnson & Johnson | € 32,01 | $ 33,12 | +3,5% |
| Paccar Inc. | € 34,51 | € 46,18 | +33,8% |
| Procter & Gamble | € 33,86 | $ 33,91 | +0,1% |
| Realty Income | € 51,45 | $ 51,30 | -0,3% |
| Shell | € 61,22 | € 59,21 | -3,3% |
| Target Corp. | € 36,38 | € 36,43 | +0,1% |
| V.F. Corp. | € 27,07 | € 28,91 | +6,8% |
Mijn visie op de euro/dollar koers is simpel. Soms zit het mee, soms zit het tegen.
In 2018 zorgde het voor een kleine tegenwind. En zoals het er nu uitziet zorgt het in 2019 voor een beetje meewind. Per saldo verwacht ik op de lange termijn geen trend in het voordeel van de één of de ander.
Moet ik mijn beleggingsstrategie aanpassen?
Van nature ben ik een buy-and-hold belegger. Ik heb veel geduld en kan best wat hebben als het even tegenzit. Maar zijn dit wel goede eigenschappen als het gaat om dividendrendement?
Wachten tot bedrijven weer opkrabbelen heeft meer te maken met koerswinst dan dividendrendement.
Ik heb sinds de start van mijn portefeuille in 2013 maar twee bedrijven verkocht. Dit waren het Belgische Proximus en het Franse Engie. Dit was vanwege de dividendbelasting. Het terugvragen hiervan bij de Franse en Belgische overheid kost veel moeite.
Verder heb ik geen aandelen verkocht, maar gezien de impact van dividendverlagingen moet ik dit misschien wel gaan doen.
De Amerikaanse aandelen doen het prima. Daar ga ik nu niets aan doen. 6,4% meer dividend zonder dat ik er iets voor heb gedaan. Dat voelt goed.
De Nederlandse aandelen hebben het ronduit slecht gedaan. Er waren veel dividendverlagingen. En dat terwijl er in 2018 geen economische recessie was. Ik loop ze stuk voor stuk even langs.
Accell Group
De fietsenbouwer Accell heeft het moeilijk. De markt voor fietsen is goed maar Accell weet daarin niet echt te groeien. Het heeft de boot gemist met de e-commerce en houdt krampachtig vast aan het dealermodel. In 2017 werd het dividend met 30% verlaagd. Voor 2018 blijft het dividend gelijk. Ondertussen heeft concurrent Pon een strategisch belang van 20% van de aandelen gekocht. Het lijkt mij een kwestie van tijd voordat Accell van de beurs verdwijnt.
Acomo
De groei is er uit bij Acomo. De laatste 5 jaar is dit winst per aandeel niet gestegen. Er zijn de laatste tijd ook geen grote overnames geweest. Aangezien Acomo een hoge pay-out ratio heeft merk je dit gelijk in de dividendbetaling. In 2018 is het dividend met 4,3% gedaald. Op zich geen ramp, maar er moeten wel wat gebeuren om te groeien. Met een dividendrendement van 5,4% is het geen straf om te wachten.
Beter Bed
Beter bed crashte in 2018 definitief. Het dividend werd met ruim 95% verlaagd en daarna compleet geschrapt. Ondertussen is het management vervangen en wordt er met man en macht geprobeerd het bedrijf weer winstgevend te krijgen. De koers is inmiddels weggezakt naar €4,40 per aandeel. Als dat het lukt om winstgevend te worden zit er zeker muziek in het aandeel. Een koers van 6 á 7 euro is dan niet ondenkbaar. Is dit het wachten waard? Het bedrijf voldoet in ieder geval niet meer aan mijn portefeuille doelstellingen.
Boskalis
Boskalis heeft de dividenduitkering in 2018 gelijk gehouden op €1,00 per aandeel. Het boekjaar 2018 was nog niet denderend en de uitkering voor 2019 is verlaagd naar € 0,50. We zitten nu laat in de economische cyclus. Je zou zeggen dat de winst- en omzetgroei ondertussen wel aantrekken. Dat is nog niet het geval. Het orderboek loopt al vol maar ik betwijfel of de marges goed zijn. Al met al is de baggeraar uit Papendrecht eigenlijk te cyclisch voor mijn dividendportefeuille.
Hal Trust
Deze Rotterdamse investeringsmaatschappij heeft een apart dividendbeleid. Het dividend is gebaseerd op 4% van de naar volume gewogen gemiddelde koers in december. De koers van het aandeel daalt al een paar jaar dus het dividend ook. Hal is groot-aandeelhouder van Boskalis, De grote afschrijvingen van Boskalis zie je ook terug in de cijfers van Hal. In 2018 kreeg ik ruim 13% minder dividend uitgekeerd. Op de middellange termijn verwacht ik groei van het aandeel. En een dividendrendement van 4% is daarbij niet slecht.
Het is wel duidelijk waar de slechte resultaten vandaan komen. De kleine Nederlandse bedrijven presteren niet zoals verwacht. Deze aandelen heb ik in 2013 en 2014 gekocht. Mijn focus lag toen meer op een fatsoenlijk dividendrendement en minder op dividendgroei. De laatste tijd ben ik meer gericht op dividendgroei.
Intussen is het april. De meeste bedrijven hebben het dividend voor dit jaar al aangekondigd. De verlagers van vorig jaar doen het dit jaar niet veel beter. Ik ben er nog niet uit welke bedrijven ik ga verkopen. maar dat er iets moet gebeuren is wel duidelijk. Hebben jullie nog tips?
Al die drukte om een paar tientjes?
Het lijkt inderdaad nergens over te gaan, maar dividendbeleggen is schaalbaar. De strategie die werkt voor €700 dividend is dezelfde als die voor €7.000 of €70.000 dividend.
En dat zijn levensveranderde bedragen.
Bedankt voor het lezen!
De kleine belegger
Ps. Vond je dit interessant? Deel het op social media. Dit blog kan wel wat nieuwe lezers gebruiken.
Bedankt voor het delen. Je bent niet de enige belegger die fouten naakt. Belangrijk is altijd welke lessen we dan leren en wat doen we met de fouten. Van de 5 findsen net twijfel heb ik er ook 4 in portefeuille. Alleen acomo niet. Ik zou alle aande,en houden. Beter bed en accel om de redenen die je al geeft. Acomo en Boskalis zijn gewoon goede bedrijven. Hal is een mooi fonds waarmee je tevens spreiding krijgt. Misschien voldoet het niet aan ne huidige visie, maar zijn ze zo slecht om ze maar weg te doen. Per saldo zullen deze bedrijven steeds minder gewicht in je portefeuille krijgen.
Het zijn inderdaad geen slechte bedrijven. Ik speel met de gedachte om één bedrijf (per jaar?) te gaan verkopen. Een beetje onkruid wieden op z’n tijd kan geen kwaad. Daar kan ik ook iets van leren.
Bedank voor je bezoek!
De kleine belegger
Eerlijk gezegd zou ik ze allemaal verkopen. Bij een bearmarket zijn dit de aandelen die halveren en dividend gaan verlagen. Dit is basis voor dividendbelegger om te voorkomen. Dus minimaal 15 jaar jaarlijkse dividendverhoging moeten ze wel laten zien als bewijs de crisis in 2008 goed door te zijn gekomen.
Wat mij betreft is de hamvraag of je deze aandelen “ blind” bijkoopt als de koers is gehalveerd. Ja is houden en nee is verkopen. Voor unilever zou ik dat blind durven net als exxon, kon. Olie, pg, t, mo.
Succes met je afwegingen.
Leuk om twee tegenovergestelde meningen onder elkaar te lezen in reacties!
Als de koers halveert zou ik alleen HAL blind bijkopen, denk ik.
In de rest heb ik minder vertrouwen. Vooral omdat het om specifieke bedrijfsspecifieke problemen gaat. Het was in 2018 tenslotte geen economische crisis.
De kleine belegger
Het is fijn in te zien hoe open je hier in bent, juist dat maakt je blog het lezen waard. Een hele hoop blogs spelen mooi weer en laten alleen zien hoe fantastisch de reis naar financiële onafhankelijkheid is. Terwijl de realiteit gewoon anders is, het is een erg lange, hobbelige weg met veel afslagen om uiteindelijk ergens te komen en jij illustreert dit mooi.
Top artikel al is het natuurlijk wel flink balen voor je!
Ha Mr. Robot. Bedankt voor het compliment. Ik baal er niet van hoor. Ik ben blij dat ik dit nu meemaak. De bedragen zij nu nog klein.
De kleine belegger
Goed artikel en zeer herkenbaar. Wat mij tegenhoudt van beleggen in Nederlandse aandelen is het feit dat de bedrijven waarom ik geïnteresseerd was zich niet committeren aan een jaarlijkse groei van dividend. Zij stellen alleen dat zij een bepaald percentage van de winst willen uitkeren. Als de winst tegenzit dan verlagen ze ook het dividend van dat jaar. Dan kun je nog steeds de bedrijven selecteren die een langdurige groei hebben meegemaakt, maar ook voor bedrijven zit het soms mee en soms tegen. Een jaarlijkse groei van het dividend geeft mij meer overtuiging van het gevoelde belang van dividenduitkeringen door het bedrijf. Uiteraard valt er wel wat tegenin te brengen zoals het belang van dividenduitkeringen voor een Shell.
Klopt helemaal. Dat maakt het lastig om in (kleine) Nederlandse aandelen te beleggen. Ik doe/deed het omdat er op langere termijn wel degelijk (dividend)groei in zit. En ik wil niet compleet afhankelijk zijn van de dollar.
Bij Nederlandse bedrijven kijk ik vooral naar de dividendhistorie. Er zijn genoeg goed presterende bedrijven zonder progressieve dividendbeleid. En soms zie je, als het even minder gaat, dat het management haar ‘boekje te buiten gaat’ om het dividend op peil te houden. Dat geeft mij als aandeelhouder wel vertrouwen.
Maar het blijft spanningsveld tussen Nederlandse small caps en Amerikaanse large caps.
Bedankt voor je reactie!
De kleine belegger
Je analyses zijn altijd uitstekend en je bent een enorme bron van inspiratie. Het wordt echter moeilijk om dit artikel te overtreffen. In mijn ogen is het leren van fouten het allerbelangrijkste. Je bent ook erg hard voor jezelf, in je vorige post liet je een indrukwekkende winst zien van bijna 11k. Dat is een goede eigenschap. Ik ben ontzettend met je eens dat het niet om die paar tientjes gaat. Als de portefeuille later groter wordt is de impact immens. Ik moet wel zeggen dat ik met enige verbazing naar je portefeuille heb gekeken. Veel Nederlandse bedrijven zijn geen dividendgroeiers. Nu je schrijft dat je die in 2013 en 2014 met focus op dividendrendement hebt aangeschaft begrijp ik waarom. Je legt de vinger eigenlijk zelf op de zere plek. Vergelijk de prestaties maar eens van al die mooie dividendgroei bedrijven die je daarna hebt aangeschaft. Voor mij steken de Nederlandse bedrijven Wolters Kluwer, DSM en Heineken er met kop en schouders bovenuit. Vroeg of laat wil ik die ook. Ik hecht zelf minder waarde aan historie. Das war einmal. Het gaat om de toekomst. Een Nederlands aandeel dat misschien goed bij jouw portefeuille zou passen is Philips. Sinds vorig jaar is het dividend weer verhoogd. Medische apparatuur zit ontzettend in de lift. Als tip zou ik je willen geven om ook te kijken naar groeiers met een laag dividendrendement. Mijn favoriete aandeel is ASML. Liefst 50% verhoging dit jaar. Wie gaat deze monopolist stoppen? Ook IMCD is interessant. Het dividend is de afgelopen jaren met gemiddeld 30% per jaar verhoogd. En de koers schiet omhoog.
niet mee eens 🙂
voordat je in Nederlandse aandelen stapt zou ik altijd even checken wat ze met het dividend deden in 2008. Dsm, Heineken -/- bijna 50%. ook nu zitten we in de nadagen van een economische cyclus en als er een economische crisis komt dan ……..
eerlijk gezegd ontkomt een dividendbelegger er niet aan om amerikaanse aandelen te kopen die OOK in periode rond 2008 kon blijven verhogen.
lijkt wel of alle dertigers die ik tegenkom rond 2008 geen belegger waren met een grote portefeuille. geloof mij; het was een bloedbad en het aantal beleggers daalde enorm. ik zie nu hetzelfde gebeuren. moet alleen voor mezelf de juiste strategie bepalen om hier mee om te gaan. in ieder geval geen nederlandse bedrijven.
maar ik hoop voor iedereen dat de koersen niet met meer dan 50% gaan dalen gecombineerd met dividendcuts en dat ik ongelijk heb. wel een leermoment dan met hopelijk minimale financiele pijn.
In 2008 was ik nog geen actieve belegger. Ik dacht toen dat beleggen een zero sum game was. De winst van de één is het verlies van een ander. Ondertussen weet ik wel beter 🙂
Hoe ga jij om met de veranderende wisselkoersen als je alleen in Amerikaanse aandelen belegt?
De wisselkoers is geen probleem voor iemand met een beleggingshorizon van 15 jaar of langer. middelt wel uit. Bedrijven als Ahold etc.. halen trouwens toch meer dan de helft qua inkomsten uit dollars. Dus ook als je Ahold hebt heb je last bij een dalende dollar.
groter probleem voor is je om over na te denken is de vraag: Wat doe ik als de beurs 50% lager staat.
zolang je 10K a 30K belegd is het wel te overzien. Maar stel dat je vermogen 100K bedraagt of meer. Wil/durf je dan voor 100% is aandelen te zitten of moet je allocatie niet anders zijn. Ik denk er toch echt over om een zichtbare cashpositie aan te gaan houden. Maar hoeveel dan 10% of 20%.
Maar ja ik heb nog in mijn andere portefeuille een langlopende put op de AEX en goud. Dus ben enigszins ingedekt tegen een daling.
Droomscenario voor mij is: AEX naar de 250, Goud naar 1800. Cashen en dan “goedkoop” vol in de kwaliteits dividendgroeiers beleggen met een dividendrendement van 5% tot 7%.
De macrocijfers laten overal scheurtjes zien, maar iedereen op het strand denkt dat die wolk in de verte wel overtrekt en blijft lekker op strand liggen. Totdat die wolk tot een orkaan uitgroeit en in paniek het strand verlaat. Dan zit ik al droog in mijn auto omdat ik naar het weerbericht heb geluisterd :-0
of zit in bloedhete auto omdat weerbericht niet klopt.
vraag is dan wat is erger….
Bedankt voor je mooie woorden, DDK
Soms gaat het bij mij meer om het proces dan de uitkomt 🙂
ASML, IMCD, Phillips staan op mijn radar. Ik vind ze op dit moment alleen te duur.
De kleine belegger
Mooie post. Blijft lastig, EU of US aandelen kopen. Zelf neem ik individuele US aandelen voor ETF’s voor euro-inleg.
Eerder heb ik trouwens de impact van valutarisico op lange termijn bekeken, iets om rekening mee te houden maar op lange termijn relatief klein:
https://groeigeld.blogspot.com/2018/09/mijn-masterplan-3-3.html